ZMARŁ STANISŁAW MILCZYŃSKI "GRYF" 

 W imieniu Prezesa i członków Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie z głębokim żalem zawiadamiam, że we wtorek 26 stycznia, odszedł na wieczną wartę major Wojska Polskiego w stanie spoczynku, Stanisław Milczyński “Gryf” - kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, żołnierz Kampanii Wrześniowej 1939 roku, żołnierz Armii Krajowej i uczestnik Powstania Warszawskiego. Jego śmierć pogrążyła nas wszystkich w żałobie i okryła smutkiem. Trudno będzie pogodzić się z faktem, że już się nie zobaczymy. W zmarłym tracimy przyjaciela, mentora, człowieka prawego charakteru. Cześć Jego pamięci.

Tomasz Bakalarz

Sekretarz Generalny ZG SPK Kanada

STANISŁAW MILCZYŃSKI “GRYF”

Urodzony 4 kwietnia 1918 roku w Poznaniu. W roku 1937 zdał maturę w Liceum Handlowym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i wstąpił do Wojska Polskiego. Przez okres roku pełnił służbę w 57 Pułku Piechoty w Poznaniu a następnie został przyjęty na drugi rok Szkoły Podchorążych Piechoty Ostrów - Komorowo. 1 września 1939 roku otrzymał nominacje na podporucznika służby stałej. Uczestnik Kampanii Wrześniowej 1939 roku. 10 września dotarł do koszar 1 Pułku Artylerii w Warszawie i objął dowództwo plutonu. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli niemieckiej a po zwolnieniu wrócił do Poznania. Od października 1939 roku w konspiracji, najpierw w Poznaniu a następnie (po aresztowaniu w 1940 roku i zwolnieniu) w Kaliszu. W roku 1942 aresztowany przez Gestapo i osadzony na 3 miesiące w więzieniu policyjnym w Radogoszczy pod Łodzią. W roku 1943 przeniósł się do Warszawy i objął funkcję dowódcy plutonu nr 1708 w Pyrach i Dąbrówce (V Rejon AK “Gątyń”, VII Obwodu AK “Obroża”). Od września 1943 roku do wybuchu Powstania Warszawskiego, inicjator i wykonawca ponad 30 akcji dywersyjnych i likwidacyjnych (min. zlikwidowanie Wilhelma Bunjesa, zastępcy komendanta żandarmerii powiatu warszawskiego), 6 akcji transportu broni zrzutowej, 8 osłon zbrojnych placówek zrzutowych i 6 osłon radiostacji nadawczych Komendy Głównej AK. Zlikwidował dwie stacje reflektorów niemieckich w Kabatach i w Kierszku (gdzie został ranny), biorąc jeńców i zdobywając broń. Rozbił oddziały niemieckie w walce pod Karolinowem i Piskorką. W nocy z 18 na 19 sierpnia 1944 roku przebił się ze swoim batalionem (174 żołnierzy) do Warszawy po krwawej, dwugodzinnej bitwie o Pałac Wilanowski. W Powstaniu Warszawskim, pod pseudonimem “Gryf” dowodził Kompanią “Krawiec”, Rejon V na Mokotowie Dolnym. Brał udział w atakach na niemieckie koszary przy ulicy Podchorążych, do 15 września (kiedy został ciężko ranny pociskiem ekrazytowym w lewe ramię) bronił ulicy Chełmskiej i walczył w obronie Skarpy Wiślanej. W nocy z 26 na 27 września 1944 roku Kompania “Krawiec” osłaniała ewakuację i zeszła do kanału jako jedna z ostatnich. Po upadku powstania, od 4 października 1944 roku w niewoli niemieckiej w Stalagu IV B w Mühlberg (Brandenburgia). Uwolniony przez Amerykanów 25 kwietnia 1945 roku. Przedostał się do Włoch, 11 lipca 1945 roku wstąpił do 2 Korpusu Polskiego i przydzielony został do pracy w Biurze Informacyjnym. W 1946 roku przybył do Anglii, gdzie pełnił funkcję oficera bezpieczeństwa w Polskim Korpusie Rozmieszczenia i Przysposobienia w obozie w Foxley. We wrześniu 1949 roku wstąpił do Centralnej Szkoły Sztuki i Rzemiosła w Londynie, którą ukończył z wyróżnieniem w czerwcu 1952 roku. W roku 1953 wyemigrował z rodziną do Kanady. Pracował w przemyśle budowlanym jako cieśla, stolarz, wreszcie właściciel własnej firmy. W roku 1955 wstąpił do Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej w Toronto, gdzie przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa (w roku 1968 i 1972). W roku 1983 przeszedł na emeryturę. 27 października 2000 roku mianowany majorem Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Autor szeroko znanych, pasjonujących wspomnień “Dziennik porucznika “Gryfa” 1939 – 1945” (Toronto, 2005). Zmarł 26 stycznia 2016 roku w Toronto. Jego prochy zostaną przewiezione do Polski i w asyście honorowej Wojska Polskiego spoczną na Cmentarzu Powstańców Warszawy w Powsinie.

Odznaczenia

Honorowa Odznaka za Rany – dwukrotnie

Order Wojenny Virtuti Militari V Klasy (nr 12044)

Krzyż Walecznych – trzykrotnie

Złoty Krzyż Zasługi

Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami

Medal Wojska – czterokrotnie

Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 roku

Krzyż Armii Krajowej

Krzyż Partyzancki

Warszawski Krzyż Powstańczy

Medal za Udział w Wojnie Obronnej 1939 roku

Złoty Medal Wojska Polskiego

Medal "Pro Memoria"

War Medal (bryt.)

Warszawa, Mokotów 20 sierpnia 1944 roku. Porucznik Stanisław Milczyński "Gryf" (pierwszy z lewej) na czele kompanii szturmowej "Krawiec", podczas przeglądu 2 plutonu. Kadr z filmu "63 dni" Stefana Banacha.

Delamere Camp koło Liverpool w Anglii, 11 listopada 1947 roku. Gen. bryg. Roman Władysław Odzierzyński dekoruje porucznika Stanisława Milczyńskiego Orderem Wojennym Virtuti Militari V Klasy.

Warszawa 1 sierpnia 2007. Stanisław Milczyński podczas obchodów 63 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.