Order Orła Białego – najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej, nadawane za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, położone zarówno w czasie pokoju jak i w czasie wojny. Nadawany jest najwybitniejszym Polakom oraz najwyższym rangą przedstawicielom państw obcych. Order Orła Białego noszony jest na wstędze błękitnej przewieszonej przez lewe ramię do prawego boku. Gwiazdę Orderu, niegdyś haftowaną (dziś metalową) nosi się na lewej piersi.

1705–1795

Order został ustanowiony 1 listopada 1705 roku przez króla Augusta II na zamku w Tykocinie, małym mieście na Podlasiu położonym nad rzeką Narew, gdzie bywali królowie, magnaci i książęta polscy. Otrzymywali go w czasie I Rzeczypospolitej głównie magnaci, którzy wsparli króla w wolnej elekcji: Karol Stanisław Radziwiłł, Hieronim Lubomirski, Michał Kazimierz Ogiński, Ignacy Krasicki, Stanisław Kostka Potocki, Stanisław Małachowski,ale także ataman Iwan Mazepa. W czasach Augusta III stracił renomę, gdyż minister Henryk Brühl masowo go sprzedawał. Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego Order Orła Białego nadano na rozkaz cesarzowej Katarzyny II wielu Rosjanom, w tym wszystkim jej faworytom z Potiomkinem na czele. Order przestał być nadawany po III rozbiorze Polski.

1807–1917

Ponownie został ustanowiony w 1807 roku jako najwyższe odznaczenie Księstwa Warszawskiego i później kongresowego Królestwa Polskiego. Po upadku powstania listopadowego w 1831 roku wraz z Orderem Świętego Stanisława i Orderem Virtuti Militari został zniesiony jako order Królestwa Polskiego. Ukazem cara został ustanowiony Cesarski i Królewski Order Orła Białego, który był nadawany przez carów w latach 1831-1917 (do upadku caratu). Ustanowienie oznaczenia Imperium Rosyjskiego przejmującego elementy orderu Królestwa Polskiego było jedną z represji po powstaniu listopadowym, gdy wbrew traktatowi wiedeńskiemu car uznał Królestwo Polskie za terytorium podbite, a nie odrębne państwo związane jedynie unią personalną z Rosją. Z tego względu nie jest w tej formie i w tym okresie traktowany jako kontynuacja polskiego orderu rycerskiego.

1921–1939

Został odnowiony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z dnia 4 lutego 1921 roku jako najwyższe odznaczenie państwowe. Otrzymał wówczas także nowy wygląd. W okresie międzywojennym nadany został 24 obywatelom polskim i 88 cudzoziemcom (w tym 33 monarchom i prezydentom, 10 premierom, 12 członkom rodzin panujących, 15 ministrom).

1939–1990

Od wybuchu II wojny światowej order nadawany był rzadko i tylko przez rząd RP na uchodźstwie (poza prezydentami RP otrzymującymi go z urzędu, uhonorowano nim tylko 6 Polaków i 4 cudzoziemców). Oficjalnie w PRL-u nigdy Orderu Orła Białego nie zniesiono. Dekret PKWN z 22 grudnia 1944 roku o orderach, odznaczeniach oraz medalach wymieniał wprawdzie Order Orła Białego jako jedno z odznaczeń państwowych nadawanych przez Prezydium Krajowej Rady Narodowej, lecz nie był on nadawany. W roku 1949 jako najwyższe odznaczenie zastąpił go Order Budowniczych Polski Ludowej. Ustawa z 17 lutego 1960 roku o orderach i odznaczeniach już nie wymieniała Orderu Orła Białego.

Od 1992 roku

23 grudnia 1992 roku został restytuowany ustawą z dnia 16 października 1992 roku o orderach i odznaczeniach (Dz. U. Nr 90, poz. 490 ze zmianami). Order obecnie nadawany jest przez Prezydenta RP. Pierwszymi osobami, które otrzymały go po 1989 z rąk prezydenta Lecha Wałęsy byli Jan Paweł II i król Szwecji Karol XVI Gustaw (obaj w roku 1993 - papież odebrał order dopiero 22 maja 1995 roku w czasie pielgrzymki do kraju).